مری لوله باریکی است که ازدهان تا معده ادامه دارد. مری غذا را از دهان به معده می‌برد. التهاب مری را ازوفاژیت می‌گویند.

ازوفاژیت، بیماری است که باعث می‌شود قورت دادن غذا یا همان بلع، دردناک شده و به سختی انجام شود.

علائم و نشانه‌ها

• بلع مشکل و دردناک
• درد قفسه سینه، به‌خصوص پشت جناغ سینه هنگام غذا خوردن
• گیر کردن غذای بلعیده شده در مری (در گلو ماندن غذا)
• سوزش معده و مری
• برگشت اسیدمعده به مری (ترش کردن)

در کودکان، به‌ویژه کودکان بسیار کوچکی که قادر به گفتن ناراحتی یا درد خود نیستند، نشانه‌های ازوفاژیت ممکن‌است شامل موارد زیر باشد:

• مشکلات تغذیه‌ایی
• اختلال در رشد

علل شایع

ازوفاژیت به دلیل برگشت غذا از معده به مری (ترش کردن) اتفاق می‌افتد که به آن ریفلاکس معده می‌گویند. بین مری و معده یک دریچه وجود دارد که به آن بندآورنده مری گویند. وقتی این دریچه بسته باشد غذا از معده وارد مری نمی‌شود. غذا در معده با اسید مخلوط می‌شود و حالت اسیدی دارد و اگر این دریچه به خوبی کار نکند و یا باز بماند غذای اسیدی از معده وارد مری شده وباعث زخم شدن مری می‌شود.

ازوفاژیت همچنین ممکن است به دلیل حساسیت به مواد غذایی ایجاد شود. کسانی‌که مبتلا به این نوع التهاب مری (ازوفاژیت)هستند به یک یا چند نوع غذا هم‌چون شیر، تخم‌مرغ، گندم، سویا، بادام زمینی، انواع لوبیا و گوشت گوساله حساسیت دارند. افراد مبتلا به این نوع التهاب مری ممکن‌است حساسیت‌های غیرغذایی دیگری نیز داشته باشند؛ مثلا مواد حساسیت‌زای تنفسی مانند گرده‌گل

ازوفاژیت ناشی از مصرف دارو: بسیاری از داروهای خوارکی اگر با آب کافی خورده نشوند، یا بدون آب خورده شوند، قسمتی ازقرص ممکن‌است در مری باقی بماند و التهاب مری را ایجاد کند. این داروها عبارتند از:

• مسکن‌ها
• آنتی‌بیوتیک‌ها
• قرص پتاسیم
• داروهایی که جهت درمان ضعف و شکستگی استخوان‌ها تجویز می‌شوند.
• برخی داروهای مشکلات قلبی

عفونت‌های قارچی، ویروسی یا باکتریایی مری می‌توانند باعث التهاب مری شوند. التهاب عفونی مری نادر بوده و بیشتر در افرادی‌که سیستم ایمنی ضعیف دارند مانند مبتلایان به ایدز یا سرطان، رخ می‌دهد. عفونت قارچی دهان شایع‌ترین علت التهاب عفونی مری است.

عوامل تشدید کننده خطر

• بلافاصله خوابیدن بعد از غذا خوردن
• نوشیدن بیش از حد الکل، کافئین، شکلات و غذاهای نعنادار
• پرخوری و خوردن غذاهای چرب و ادویه‌دار و خوردن سیر و پیاز
• غذاهای دارای گوجه‌فرنگی
• مرکبات
• داشتن سابقه آلرژی مانند: ورم مخاط بینی، آسم و حساسیت‌های پوستی
• داشتن سابقه خانوادگی آلرژی
• خوردن قرص با آب کم یا بدون آب
• خوردن قرص در حالت خوابیده
• خوردن قرص بلافاصله قبل از خوابیدن
• بالا رفتن سن
• خوردن قرص‌های بزرگ

عوارض احتمالی

درمان نکردن التهاب مری، ممکن است مشکلات زیر را ایجاد کند:

• تنگ شدن و باریک شدن مری
• سرطان مری

تشخیص

• عکس‌برداری با اشعه ایکس و باریوم

بیمار برای عکس‌برداری باید محلول یا قرص باریوم را بخورد. باریوم روی جدار مری و معده را می‌پوشاند و ساختمان مری و معده درعکس‌برداری به خوبی دیده می‌شود.

• آندوسکوپی

پزشک لوله باریک و بلند مجهز به یک دوربین کوچک (آندوسکوپ) را از طریق دهان به مری وارد می‌کند. با کمک این ابزار پزشک هرگونه ظاهر غیرطبیعی مری را مشاهده کرده و نمونه کوچکی از بافت مری را برای آزمایش برمی‌دارد. بافت مری ممکن‌است به دلیل التهاب، استفاده از دارو یا برگشت غذا به مری زخم شده باشد. این روش با بی‌حسی یا بی‌هوشی انجام می‌شود. نمونه کوچک برداشته شده (بیوپسی) طی آندوسکوپی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

درمان

بعد از این‌که علت بیماری مشخص شد، حالا می‌توان التهاب مری را درمان کرد. ازجمله:

• از قرص‌ها و یا شربت آنتی‌اسید استفاده می‌شود. آنتی‌اسیدها داروهایی هستند که تولید اسید معده را کم می‌کنند.
• ایجاد تغییراتی در سبک زندگی و نحوه‌ی مصرف مواد غذایی.
• گاهی اوقات پزشک برای درمان بیماری ازعمل جراحی استفاده می‌کند.که شامل:
  • عمل جراحی تنگ کردن دریچه مری: در صورتی‌که سایر درمان‌ها تأثیر نداشته باشند از این روش برای درمان کمک می‌گیرند. در این عمل جراحی، دریچه بندآورنده مری را تنگ‌تر کرده تا از برگشت غذا به مری جلوگیری کنند.
  • عمل جراحی گشاد کردن مری: درصورتی‌که مری تنگ شده و غذا در مری گیر کند، پزشک از عمل جراحی استفاده می‌کند.